۶ ویژگی مشترک اهداف هوشمندانه
جیم ران می گوید: “شما نمی توانید یک شبه سرنوشت خود را تغییر دهید اما قادرید مسیر خود را یک شبه تغییر دهید.” تغییر مسیری که جیم ران از آن سخن می گوید با تغییر اهداف پیشین و تعیین اهداف نو و هوشمندانه قابل انجام است. اگر می‌خواهید زندگیتان را برای همیشه تغییر دهید به هدف گذاری فکر کنید چون اولین گام برای کسب موفقیت تعیین اهداف است. در طول فرآیند هدف گذاری همه‌ی انسان‌های می‌کوشند به یکی از عمیق‌ترین سؤالات زندگی پاسخ دهند :
از زندگی‌ام چه می‌خواهم؟
بیشتر مردم هنوز هم تأثیر مثبت هدف گذاری را دست کم می‌گیرند و از آن صرف نظر می‌کنند؛ اما اگر با شیوه‌ی صحیح هدف گذاری آشنا باشیم می‌توانیم با تعیین اهداف منطقی و قابل حصول به تمام خواسته‌های خود دست یابیم. آلبرت انیشتین می گوید: ” اگر می خواهید خوشبخت باشید، زندگی را به یک هدف گره بزنید نه به آدم ها یا اشیاء…” اولین شرط هدف گذاری موفق تعیین اهداف هوشمندانه است. بعد از اینکه اهدافتان را با تلاش تعیین کردید، باید آن‌ها را بررسی کنید و از هوشمندانه بودن اهدافتان مطمئن شوید. اول، باید بررسی کنید که آیا این اهداف کاملاً هوشمندانه هستند؟ اهداف شما برای هوشمندانه بودن باید ویژگی‌های زیر را داشته باشند. طبق این ویژگی‌ها، اهدافتان را بررسی و اصلاح کنید.
۶ ویژگی مشترک اهداف هوشمندانه عبارت‌اند از:
صریح بودن
یعنی اهدافتان کاملاً تعریف‌شده و تعیین‌شده باشند، طوری که برای هر شخص دیگری هم واضح باشند.
مثال: هدف نامشخص، خلاص شدن از بدهی. هدف مشخص، پاره کردن کارت اعتباری و تسویه‌ی صورت‌حساب ۲۷ میلیون تومانی و وام دانشجویی ۱۵ میلیون تومانی.
اهدافتان را طوری اصلاح کنید که صریح باشند.
قابل اندازه‌گیری بودن
این جایی است که ما اهدافمان را به صورت کمی بیان می‌کنیم تا بتوانیم دستاوردهایمان را در قیاس با آن‌ها اندازه گیری کنیم. وقتی بتوانید پیشرفتتان را اندازه بگیرید، در مسیر درست می‌مانید، به تاریخ‌های هدف گذاری شده‌تان می‌رسید و هیجان و نشاط ناشی از رسیدن به دستاوردهایتان را تجربه می‌کنید که شما را برای ادامه‌ی تلاش لازم جهت رسیدن به اهدافتان تشویق می‌کند. برای تشخیص اینکه آیا هدفتان قابل اندازه گیری ست یا نه، سؤال‌هایی از این قبیل از خودتان بپرسید: چه مقدار؟ چه تعداد؟ چگونه می‌فهمم که آن را انجام داده‌ام؟
مثال: غیر قابل اندازه گیری، به وزن مناسب رسیدن. قابل اندازه گیری، کاهش وزن به میزان ۱۰ کیلوگرم، رساندن شاخص توده‌ی عضلانی به ۲۰، کلسترول کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر، توانایی ۵ کیلومتر دویدن به طور منظم.
اهدافتان را طوری اصلاح کنید که قابل اندازه گیری باشند.
دست یافتنی بودن
حالا وقت آن است که از ابرها بیایید پایین و روی زمین بایستید. زمین هم ممکن است به طور قابل‌توجهی مرتفع باشد، ولی زیر پایتان سفت است. شما نمی‌توانید همین فردا صلح جهانی داشته باشید، در همین ماه مشکل گرسنگی را حل کنید یا در یک سال تبدیل به میلیاردری با ۲۰ برابر ارزش خالص دارایی‌های فعلی‌تان شوید. اهدافتان باید شما را بالا ببرند و شما را هل بدهند تا از چیزی که تا حالا فکر می‌کردید امکان‌پذیر است، دورتر و سریع‌تر بروید. در عین حال، نمی‌خواهید که آن‌ها شما را ضعیف کنند چون در اعماق قلبتان می‌دانید که این فقط یک خیال است و واقعاً امکان‌پذیر نیست؛ حتی اگر در دوره‌ای با بهترین و عالی‌ترین عملکردتان فعالیت کنید. به رخ دادن اتفاقات شانسی خارق‌العاده در راستای دست‌یابی شما به اهدافتان، امید نبندید.
اهدافتان را طوری اصلاح کنید که دست یافتنی باشند.
مربوط بودن
این مورد یکی از مهم‌ترین معیارها برای اصلاح اهدافتان است. آیا اهدافی که بر روی کاغذ یادداشت کرده‌اید با ارزش‌های اصلی‌تان منطبق هستند؟ آیا آن‌ها با مأموریتتان در زندگی منطبق هستند و از چشم‌اندازی که برای زندگیتان دارید پشتیبانی می‌کنند؟ باید مطمئن شوید مسیری که ظرفیت خلاقتان را در آن متمرکز می‌کنید همان مسیری ست که برای شما، زندگیتان و میراثی که قصد باقی گذاشتن آن را دارید، واقعاً مهم است. اگر این‌طور نیست، تجدیدنظر کنید.
اهدافتان را طوری اصلاح کنید که مربوط باشند.
حساسیت زمانی داشتن
شما بر اساس ضرورت زمانی و انرژی مناسب تعیین‌شده توسط آن وظیفه، فکر می‌کنید، عمل می‌کنید و واکنش نشان می‌دهید. مثلاً وقتی که خم می‌شوید و روزنامه‌ی صبحگاهی را برمی‌دارید، ماهیچه‌هایتان به روش خاصی عمل می‌کنند و وقتی برای بلند کردن یک وزنه‌ی ۴۵ کیلوگرمی آماده می‌شوید، ماهیچه‌هایتان به یک شیوه‌ی کاملاً متفاوت واکنش نشان می‌دهند؛ بنابراین ذهنتان، بدنتان و نگرش‌هایتان را برای واکنش مقتضی به مهلت‌های زمانی که برای خودتان تنظیم می‌کنید، آماده می‌کند.
مهلت‌های زمانی، برای شما یک چالش به وجود می‌آورند و شما به آن چالش پاسخ می‌دهید. در ورزش، همان‌طور که زمان به انتها می‌رسد، تنش زیاد می‌شود.
هیجان‌انگیزترین اتفاق‌ها اغلب در دقایق پایانی بازی‌ها اتفاق می‌افتند، به خصوص اگر بازی بسیار نزدیک و پایاپای باشد، چون آدم‌ها به شیوه‌ی دراماتیکی به چالش مهلت‌های زمانی واکنش نشان می‌دهند.
اهدافتان را طوری اصلاح کنید که حساسیت زمانی داشته باشند.
متعادل بودن
اکنون فهرست ده هدف برترتان را بررسی کنید و مطمئن شوید که آن‌ها نماینده‌ی هر عرصه‌ای از چرخه‌ی زندگیتان هستند. بزرگ‌ترین هدف در زندگی، موفقیت همه جانبه است؛ یعنی موفقیت در همه‌ی عرصه‌های زندگی. مثل آن شخص عجیب باشگاه ورزشی نباشید که بازوهای بزرگ اما پاهای استخوانی دارد، یا مردی که در یک عمارت بزرگ با گاراژی پر از ماشین زندگی می‌کند و هیچ شادی و لذتی ندارد یا کسی را ندارد که بتواند آن شادی را با او سهیم شود.
اهدافتان را طوری اصلاح کنید که متعادل باشند.
برنده کسی است که استعدادهای خدادادیش را بشناسد، با تلاش و پشتکار از این استعدادها مهارت بسازد و از این مهارت ها برای رسیدن به اهدافش استفاده کند. لری برد
